Перевод жатыр на русский
жатырған — (Орал: Чап., Жымп., Жән.; Гур.: Маңғ., Есб.; Ақт., Қараб.; Қарақ.; Түрікм., Таш.) жатқан. Жұмыс істеп ж а т ы р ғ а н д ар ы ң қанша? (Орал, Жән.). Қоймек көшіп келіп ж а т ы р ғ а н ауылдың адамдары келді (Орал, Жән.). Жерде ж а т ы р ғ а н жай… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шикіл — (Маң., Маңғ.; Қост., Жанг.) сары (көбіне шикіл сары деп қолданылады, бұл – тек адамға айтылатын сөз). Маңғыстау жағында үлкен кісінің атын тергеп айтқан бір әйел «сары қайнаға Сарытастан сармай әкеле жатыр» дегенді «ш и к і л қайнаға Сарытастан… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бақали — (ҚХР) сүт, май, шекер, жұмыртқа, аз мөлшерде ұн, т. б. заттарды қосып, шұңғыл табада пісіретін тәтті тағам. Алда айт келе жатыр деп пряндік, б а қ а л и, т. б. тағамдар пісіріп жатыр (ҚХР) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
боздақ — 1 1. (Ақт., Ойыл) түйенің жүнін жүндеген жеріне қайта шығып келе жатқан майда жүн. Түйенің б о з д а ғ ы жаңа шығып келе жатыр (Ақт., Ойыл). 2. (ҚХР) ботаның жақ жүні немесе түйе түлеген соң жаңадан шығатын жұмсақ үлпілдек жүні 2 (ҚХР) итбалықтың … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
борми — 1. (Сем.: Ақс., Аяг., Мақ., Ұрж.) жүгері. Б о р м и биыл ерсі шығыпты (Сем., Ұрж.). 2. (ҚХР) (қытайша бауми) ұзын сабақты, дәнді дақыл. Бір бұрышта б о р м и, арпа үйіндісі жатыр, тегі кеңсе кадрларының қыстан қалған ат жемі болса керек (ҚХР).… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шәншу — (Қост., Жанг.) шаншу, түйреу. Қолындағы шыбықты қарға ш ә н ш ы п жатыр (Қост., Жанг.). Еркек кіндіктіні кәрі жасына қарамай найзаға ш ә н ш і п келе жатыр (Қ. Жұм., «Жұлдыз», 1988, №4, 31) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
аңдыз-аңдыз — (Алм., Кег.) бытыраңқы. Малдар а ң д ы з а ң д ы з келе жатыр (Алм., Кег.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
аша — 1 (Талд., Гв.; Сем.: Мақ., Аяг.; Шығ.Қаз., Тарб.; Қост., Фед.) айыр. Менің а ш а мд ы кім алды? (Талд., Гв.). Айырды тістің санына қарай үш а ш а, төрт а ш а деп атай береді. Сахнада тарелка айналдырғанша, қолыңа а ш а алып, қырман басындағы… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
батынас — (Жезқ., Ұлы.) поднос. Б ат ы н а с п е н шай әкеле жатырғанмын. Б ат ы н а с ы м жап жаңа болатын (Жезқ., Ұлы.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бірден-бір — (Орал, Казт.) бірте бірте. Б і р д е н б і р жақсы болып келе жатыр (Орал, Казт.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бостан болу — (Гур.: Бақс., Маңғ.) бостандық алу, босау. Түнеугі жігіт б о с т а н б ол ы п елге келе жатыр деп есіттім (Гур., Бақс.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
Перевод жатыр на русский
айырылу — (Гур., Маңғ.) айырылысу, бөліну. Оның туысқандары Шақтыға көшетін болып, а й ы р ы л у болып жатыр, барып қоштасып қайт (Гур., Маңғ.). [Әзірбайжанша айырмаг (Азерб. рус. сл., I, 1962, 89); қырғ. айры (К. Юд., КРС, 36); ұйғ. айримақ (Уйг. рус. сл … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
алжа-алжа — (Сем.; Қар., Қулы.) мылжа мылжа. . тізесі а л ж а а л ж а боп бәрі бөлек қалыпты (Ж. Тіл., Қайнар, 61). Уполкомзаг тұрған үйдің астыңғы тақтайы а л ж аа л ж а болып жатыр. Аудан басындағы клуб үйі а л ж а а л ж а болып мүжілген («Ү Н. жол», 1939 … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
биқұш — (Қарақ.) көңілсіз. Есі кіресі шығасы кісінің әңгімесін б и қ ұ ш болып тыңдаймыз. Б и қ ұ ш болып жатыр еді (Қарақ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бейіл — (Монғ.) пейіл. Жайылым бар, б е й і л тар болып жатыр, шырағым (М. Құрман., 151). Жүсекеңнің бергеніне емес, б е й і л і н е риза болған қонақтар жайланып отыра бастады (М. Құрман., 204) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
делегей теңіз — (Ақт., Байғ.) телегей теңіз. Су деген д е л е г е й т е ң і з болып жатыр (Ақт., Байғ.). Орыс халқының д е л е г е й т е ң і з сөзінің, әдебиет тілінің қасиетін қазақ әдебиеті тіліне ұластыру («Соц. ауыл», 1940, №7) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
әлем — 1 (Жамб.: Шу, Қорд.; Жезқ., Ұлы.) қасиетті орындарда ілінетін шүберек, шүберек жыртындылары. Ағаштың басына ә л е м байлапты (Жамб., Шу). Ертеде киелі жерлерге ә л е м байлайтын болған (Жезқ., Ұлы.) 2 (Түрікм.: Ашх., Красн.) кілем шетіндегі… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жіпчелең — (Шығ.Қаз., Күрш.) жылырақ. Күн ж і п ч е л е ң болып жатыр (Шығ.Қаз., Күрш.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
касал — (Шымк., Мақт.) кесел ауру, сырқат, науқас. Ол бүгін к а с а л болып жатыр (Шымк., Мақт.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
келін берекелі болсын! — (Монғ.) келін құтты болсын, жақсылық әкелсін! Дастарқандар жайылып, аңсарбасы сойылып, аспа төк болып жатыр. – К е л і н б е р е к е л і б о л с ы н! – дегендердің бәріне екі қария қосарлана: – Айтқандарың келсін, Айтқандарың келсін! – деседі ақ… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қатқыл — (Орал, Орда) халсіз, ауыр. Ай, сол бала өліп қалмаса жарар еді, тым қ а тқ ы л болып жатыр ау! (Орал, Орда) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қобыр — 1 (Гур., Есб.) қобыраған нәрсе. Үй іші жиналмай, төсек орын қ о б ы р болып жатыр (Гур., Есб.) 2 1. (Монғ.) сирек. Сіздің елде торғын қ о б ы р (Монғ.). 2. (Монғ.) аз, тапшы. Умаш көжені ұнның қ о б ы р кезінде көп жасағанбыз (Монғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
Перевод жатыр на русский
айырылу — (Гур., Маңғ.) айырылысу, бөліну. Оның туысқандары Шақтыға көшетін болып, а й ы р ы л у болып жатыр, барып қоштасып қайт (Гур., Маңғ.). [Әзірбайжанша айырмаг (Азерб. рус. сл., I, 1962, 89); қырғ. айры (К. Юд., КРС, 36); ұйғ. айримақ (Уйг. рус. сл … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
алжа-алжа — (Сем.; Қар., Қулы.) мылжа мылжа. . тізесі а л ж а а л ж а боп бәрі бөлек қалыпты (Ж. Тіл., Қайнар, 61). Уполкомзаг тұрған үйдің астыңғы тақтайы а л ж аа л ж а болып жатыр. Аудан басындағы клуб үйі а л ж а а л ж а болып мүжілген («Ү Н. жол», 1939 … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
биқұш — (Қарақ.) көңілсіз. Есі кіресі шығасы кісінің әңгімесін б и қ ұ ш болып тыңдаймыз. Б и қ ұ ш болып жатыр еді (Қарақ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бейіл — (Монғ.) пейіл. Жайылым бар, б е й і л тар болып жатыр, шырағым (М. Құрман., 151). Жүсекеңнің бергеніне емес, б е й і л і н е риза болған қонақтар жайланып отыра бастады (М. Құрман., 204) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
делегей теңіз — (Ақт., Байғ.) телегей теңіз. Су деген д е л е г е й т е ң і з болып жатыр (Ақт., Байғ.). Орыс халқының д е л е г е й т е ң і з сөзінің, әдебиет тілінің қасиетін қазақ әдебиеті тіліне ұластыру («Соц. ауыл», 1940, №7) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
әлем — 1 (Жамб.: Шу, Қорд.; Жезқ., Ұлы.) қасиетті орындарда ілінетін шүберек, шүберек жыртындылары. Ағаштың басына ә л е м байлапты (Жамб., Шу). Ертеде киелі жерлерге ә л е м байлайтын болған (Жезқ., Ұлы.) 2 (Түрікм.: Ашх., Красн.) кілем шетіндегі… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жіпчелең — (Шығ.Қаз., Күрш.) жылырақ. Күн ж і п ч е л е ң болып жатыр (Шығ.Қаз., Күрш.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
касал — (Шымк., Мақт.) кесел ауру, сырқат, науқас. Ол бүгін к а с а л болып жатыр (Шымк., Мақт.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
келін берекелі болсын! — (Монғ.) келін құтты болсын, жақсылық әкелсін! Дастарқандар жайылып, аңсарбасы сойылып, аспа төк болып жатыр. – К е л і н б е р е к е л і б о л с ы н! – дегендердің бәріне екі қария қосарлана: – Айтқандарың келсін, Айтқандарың келсін! – деседі ақ… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қатқыл — (Орал, Орда) халсіз, ауыр. Ай, сол бала өліп қалмаса жарар еді, тым қ а тқ ы л болып жатыр ау! (Орал, Орда) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қобыр — 1 (Гур., Есб.) қобыраған нәрсе. Үй іші жиналмай, төсек орын қ о б ы р болып жатыр (Гур., Есб.) 2 1. (Монғ.) сирек. Сіздің елде торғын қ о б ы р (Монғ.). 2. (Монғ.) аз, тапшы. Умаш көжені ұнның қ о б ы р кезінде көп жасағанбыз (Монғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі